اگر این متن را می‌خوانید، احتمالا جزو افرادی هستید که بارها در جستجوهای خود در اینترنت این جملات را مشاهده کرده‌اید:
- در یک هفته ۸ کیلو لاغر کنید.
- کاهش وزن با ۳ گام ساده در کوتاه‌ترین زمان ممکن
- ۳۰ کیلو کاهش وزن سریع در ۲ ماه
- کاهش وزن ۱۵ کیلویی فقط در یک ماه
و شاید هم خودتان گول این وعده وعید‌ها را خورده باشید. اگرچه تعداد این نوع تبلیغات، روز به روز افزایش پیدا می‌کنند، اما متخصصان تغذیه و منابع معتبر آن‌ها را روشی غیراصولی دانسته و می‌گویند:
بهترین و موثرترین روش برای کاهش وزن روشی است که آهسته بوده ولی پایدار باشد.
آن‌ها معتقدند از دست وزن با روش‌های کوتاه‌مدت، به ویژه با تکنیک‌های گرسنگی می‌تواند منجر به عوارض جانبی گشته و اثرات بسیار بدی را به جای بگذارد.
باید بدانید که این متخصصان بیراه نگفته‌اند و تحقیقات اخیر نیز ثابت کرده‌اند که حدود دو سوم از افرادی که از روش‌های کاهش وزن سریع استفاده کرده‌اند، پس از دوره‌ی رژیم خود، وزنی بیش از آن‌چه که از دست داده بودند، کسب کرده‌اند. این تنها یکی از مضرات کاهش وزن سریع است. در ادامه با مشکلات کاهش وزن سریع که برنامه‌های غذایی چند روزه ممکن است برای شما ایجاد کنند، آشنا می‌شوید.
۱) در کنار کاهش وزن، احتمالا بسیاری از مواد مغذی بدن‌تان را از دست بدهید
بسیاری از رژیم‌های غذایی که سعی می‌کنند در کوتاه‌مدت منجر به کاهش وزن شوند، برخی از گروه‌های غذایی را به کل از رژیم غذایی افراد حذف می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که شما مواد مغذی دیگری را نیز از دست بدهید. به عنوان مثال، حذف لبنیات از رژیم غذایی منجر به کمبود کلسیم خواهد شد و حذف کربوهیدرات‌ها در نهایت منجر به عدم دریافت فیبر می‌شود. در صورتی‌که کمبود این مواد غذایی شدیدتر باشد، می‌تواند منجر به سوءتغذیه، خستگی، کاهش انرژی، کم‌خونی، شکنندگی مو و سایر مشکلات گردد.
چنین رژیم‌هایی بسیار خطرناک هستند، خصوصا برای کودکان! شاید بپرسید مگر کودکان هم رژیم می‌گیرند؟
در جواب، با اطمینان می‌گوییم بله! و درصد آن‌ها کم نیست. تحقیقی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که بیش از نیمی از دختران و یک سوم پسران مابین سن ۶ تا ۸ سالگی به دنبال کاهش وزن خود هستند.
برنامه‌ی غذایی مناسب را انتخاب کنید، نه سریع‌ترین را.
اگر نمی‌دانید که رژیم غذایی شما تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن‌تان را تامین می‌کند یا نه؟ حتما باید با یک متخصص مشورت کنید. آن‌ها با در نظر گرفتن وضعیت بدنی شما، بهترین برنامه‌ی غذایی را به شما پیشنهاد می‌دهند.
هدف شما اینست که برنامه غذایی خود را به یک سبک زندگی تبدیل کنید، نه یک رژیم غذایی.
۲) ممکن است متابولیسم بدن شما کندتر شود
کاهش وزن سریع معمولا در نتیجه کمبود شدید کالری رخ می‌دهد. بدن ما این موضوع را با عنوان عرضه مواد غذایی محدود تشخیص می‌دهد و بدن به حالت گرسنگی می‌رود. در چنین وضعیتی متابولیسم بدن کندتر می‌شود تا انرژی کمتری مصرف کنید و در نهایت اتفاقی که می‌افتد دریافت چربی بیشتر است.
مطالعه‌ای که اخیرا در مسابقه‌ای انجام شد، نشان داد آن‌هایی که کالری بیشتر از دست داده‌اند، نسبت به زمان شروع مسابقه وزن بیشتری دارند.
۳) به جای چربی، ممکن است عضلات خود را از دست بدهید
بسیاری از افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، می‌خواهند بافت‌های چربی موجود در بدن خود را از بین ببرند، نه توده‌های عضلانی. اما بدن شما ممکن است برای تامین انرژی مورد نیاز خود به سراغ عضله‌ها برود.
زمانی که میزان کالری مورد نیاز بدن‌تان برای انجام فعالیت‌های مختلف کمتر باشد، بدن شما به دنبال یک منبع جایگزین خواهد گشت. این منبع جایگزین می‌تواند چربی‌های اندوخته شده در بدن شما باشد و یا بافت‌های عضلانی و یا هر دو. برای بدن شما فرقی ندارد که از کدام‌یک از این منابع استفاده کند، اما شما باید به آن بفهمانید که به سراغ چربی‌ها برود.
پروتئین را به برنامه‌ی غذایی خود اضافه کنید!
مصرف پروتئین باعث احیای متابولیسم بدن می‌شود که نتیجه‌ی آن استفاده از چربی‌ها برای دریافت انرژی است. بنابراین، اگر رژیم غذایی شما هدف خود را کاهش وزن سریع قرار داده باشد، حتما باید شامل پروتئین باشد تا نتیجه مطلوب را ارائه کند.
در چنین وضعیتی میزان مصرف پروتئین به وزن شما بستگی دارد و توسط پزشک متخصص تغذیه معین می‌گردد.
۴) بعد از چند روز ممکن است بدن شما دچار کم آبی شود
همان‌طور که می‌دانید بخش بزرگی از بدن را آب تشکیل می‌دهد. زمانی که از رژیم‌های غذایی، خصوصا رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات یا بدون کربوهیدرات استفاده می‌کنید، بدن شما در دو هفته‌ی اول مقدار زیادی آب از دست می‌دهد و همین منجر به کاهش وزن می‌شود.
از بین رفتن آب بدن منجر به عوارض جانبی ناخوشایندی هم‌چون یبوست، سردرد، گرفتگی عضلات و کمبود انرژی می‌گردد. در صورت وجود چنین علایمی حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا با استفاده از روش‌های هیدراتاسیون به بدن شما آب‌رسانی کند.
۵) با کاهش وزن سریع ممکن است دچار اختلالات هورمونی شوید
هنگامی که به رژیم‌های کاهش وزن سریع روی می‌آورید و میزان کالری بدن شما به شدت کاهش پیدا می‌کند، سطح هورمون لپتین که مسئولیت کنترل گرسنگی و سیری را بر عهده دارد، مختل می‌شود.
لپتین هورمون سیری نیز نامیده می‌شود. زمانی‌که شما در مدت زمان کوتاهی وزن کم می‌کنید، لپتین مختل می‌شود و سیگنال‌های صحیحی را به مغز ارسال نمی‌کند. بنابراین، ممکن است بعد از خوردن غذا هم احساس گرسنگی کنید و مغز شما را به خوردن غذای بیشتر وادار کند.
سطح نامتعادل لپتین منجر به وسواس غذایی خواهد شد و به احتمال زیاد، شما هم عصبی‌تر و پرخاشگرتر خواهید بود.
از همین رو، به هنگام استفاده رژیم‌های غذایی سریع باید مرتب ورزش کنید، خواب کافی داشته باشید و از خوردن غذاهای التهاب‌زا پرهیز کنید. برای آگاهی بیشتر نسبت به اختلالات هورمونی کنترل وزن این مطلب را هم بخوانید.
۹ راه برای تنظیم هورمون‌های کنترل وزن
۶) سلامت روانی شما به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت
اگر می‌خواهید وزن خود را کم کنید، باید زمان بسیاری صرف کنید. شما باید مرتب به پزشک متخصص مراجعه کنید، آزمایشات لازم را انجام دهید و برنامه‌ی غذایی چیده شده توسط پزشک را اجرا کنید.
بسیاری از افراد زمان کافی برای انجام این موارد را ندارند و در نتیجه دچار سوءهاضمه، بی‌اشتهایی یا بولیمی می‌شوند.
نتیجه‌گیری
قبل از هر چیزی هدف خود را از تلاش برای کاهش وزن پیدا کنید. اغلب افرادی که تصمیم می‌گیرند وزن خود را کاهش دهند، اغلب به دلایلی هم‌چون پیدا کردن همسر مناسب، سلامتی و یا زیبایی این کار را انجام می‌دهند.
مدت زمانی اختصاص دهید تا خواسته‌ها و اهداف خود را یادداشت کنید. بعد از آن، متوجه خواهید شد که تلاش برای کاهش وزن، عامل بسیار کوچکی برای دستیابی به این اهداف است.
اما اگر تصمیم خود را گرفته‌اید، باید بگوییم که کاهش وزن شما باید اصولی و منطبق بر علم باشد. متخصصان تغذیه پس از تحقیقات مختلف به این نتیجه رسیده است که علم تغذیه هم‌معنی با تعادل است. با بدن خود مهربان‌تر باشید. مسیری آهسته و صحیح را برای رسیدن به وزن ایده‌آل خود طی کنید.
