سیگار و لاغری

سیگار و لاغری یکی از باورهای رایج در بین مردم است. اما این باور از کجا نشات می‌گیرد؟ آیا سیگار واقعاً باعث لاغری می‌شود؟ یا صرفاً افراد سیگاری، به دلیل سبک زندگی نسبتاً ناسالم، لاغر هستند و ما فکر می‌کنیم که سیگار باعث لاغری آن‌ها است؟

در این مقاله می‌خواهیم با مرور شواهد و پژوهش‌های علمی، به بررسی ارتباط بین سیگار و لاغری بپردازیم. ببینیم که آیا این موضوع یکی از باورهای غلط در میان ما است یا حقیقت دارد.

پاسخ علم به سیگار و لاغری

همه‌ی ما از اثرات مضر سیگار بر بدن مطلع هستیم. یکی از مواردی که در سال‌های اخیر در جوامع علمی و عمومی مطرح شده، ارتباط بین سیگار و لاغری است. تا حدی که در بین جوانان و نوجوانان، مصرف سیگار برای لاغر شدن، تا حد زیادی شایع شده است.

از نظر علمی، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نیکوتین می‌تواند باعث کاهش اشتها شود. نیکوتین به دلیل افزایش فشار خون، ضربان قلب و تحرکات معده، به صورت بالقوه می‌تواند باعث سرکوب اشتها و میل به غذا شود.

اعصاب حسی، سیستم عصبی خودمختار و همچنین اعصاب دستگاه گوارش، گیرنده‌هایی برای نیکوتین دارند. نیکوتین با تاثیر بر این گیرنده‌ها، می‌تواند باعث تغییر در عادات غذایی شود. به همین دلیل این باور در بین مردم که سیگار و لاغری با هم ارتباط دارند، می‌تواند ناشی از تاثیرات عصبی و روانی مصرف سیگار باشد.

در پژوهش دیگری که توسط دانشگاه یل ایالات متحده انجام شد، پژوهشگران متوجه شدند که نیکوتین روی نورون‌های هیپوتالاموس تاثیر گذاشته و باعث تسریع اعلام پیام سیری می‌شود.

اثر کاهنده‌ی نیکوتین روی اشتها در مورد کسانی که از آدامس‌های نیکوتین استفاده می‌کنند نیز مشاهده شده است. این افراد دخانیات مصرف نمی‌کنند ولی به همان اندازه نیکوتین وارد بدن خود می‌کنند.

تاثیر دیگر نیکوتین بر بدن این است که باعث کاهش سطوح انسولین در خون می‌شود. همانطور که مطلع هستید، قند خون ما با هورمون انسولین کنترل می‌شود. این هورمون سلول‌های بدن را وادار به برداشت قند از خون می‌کند. هرچه میزان انسولین در خون کمتر باشد، قند خون بیشتر است. به این ترتیب اشتهای افراد برای خوردن چیزهای شیرین و چاق کننده کاهش می‌یابد.

هورمون دیگری که از نیکوتین تاثیر می‌پذیرد، هورمون اپی‌نفرین یا آدرنالین است. آدرنالین ترشح شده به واسطه‌ی تحریک نیکوتین، باعث تاثیر بر عضلات شکم شده و احساس گرسنگی را کاهش می‌دهد.

همچنین برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که سیگاری‌ها انرژی بیشتری در انجام کارهای خود مصرف می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ سوخت و ساز بدن در افراد سیگاری بیشتر شده و در فعالیت‌های مشابه با افراد غیر سیگاری، کالری بیشتری می‌سوزانند.

آیا سیگاری‌ها لاغرتر هستند؟

در مورد این که آیا افراد سیگاری لاغرتر از افراد غیرسیگاری هستند یا نه، بحث‌های زیادی وجود دارد. برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افرادی که برای مدتی طولانی سیگار مصرف کرده‌اند، لاغرتر از افراد غیر سیگاری بوده یا وزن کمتری اضافه کرده‌اند. از طرفی، بعضی از دیگر پژوهش‌ها بر این تاکید کرده‌اند  که ارتباطی بین سیگار و لاغری ، به ويژه در افراد جوان‌تر، وجود ندارد.

در مورد تاثیر نیکوتین به عنوان کاهش دهنده‌ی اشتها و دیگر اثرات آن بر بدن و روان انسان، پژوهش‌های زیادی انجام شده و این موضوع تا حد زیادی در جوامع علمی پذیرفته شده است. اما این که تاثیرات شیمیایی و زیستی مصرف سیگار باعث لاغری سیگاری‌ها می‌شود، هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

افزایش وزن بعد از ترک سیگار

یکی از مواردی که بر وجود ارتباط بین سیگار و لاغری صحه می‌گذارد، افزایش وزن افراد سیگاری بعد از ترک سیگار است. افزایش وزن یکی از اصلی‌ترین عوارض ناشی از ترک سیگار و از جمله عواملی است که افراد را از ترک منصرف می‌کند. حدود ۷۵ درصد از سیگاری‌ها بعد از ترک، دچار افزایش وزن و چاقی می‌شوند.

همانطور که اشاره کردیم، نیکوتین موجود در سیگار می‌تواند باعث کاهش اشتها و افزایش متابولیسم بدن شود. اضافه وزن بعد از ترک سیگار اینطور توجیه می‌شود که بعد از ترک، اشتهای فرد بیشتر شده و سوخت و ساز بدنش کاهش می‌یابد.

توجیه دیگر این مسئله این است که قدرت بویایی و چشایی افراد بعد از ترک سیگار بهبود می‌یابد. همچنین کسانی که ترک کرده‌اند، برای از بین بردن میل و هوس سیگار کشیدن، اقدام به خوردن غذاهای شیرین و پرکالری می‌کنند که تقریباً همان اثر خوشنودی نیکوتین را در مغز ایجاد می‌کند.

برای کاهش وزن سیگار نکشیم

در ابتدا بیایید یک بار دیگر مضرات سیگار کشیدن را با هم مرور کنیم:

• حدود ۷۰ درصد از افرادی که به سرطان ریه دچار می‌شوند، سیگاری هستند.
• سیگار می‌تواند باعث ۱۱ نوع سرطان مختلف، از جمله سرطان دهان، حلق، مثانه، کبد و … شود.
• مصرف سیگار باعث آسیب دیدن عروق خونی و قلب شده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، ایست قلبی، سکته مغزی و … را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
• دود سیگار به شدت به ریه‌ها آسیب زده و باعث بیماری‌های مانند برونشیت و آمفیزم می‌شود.
• سیگار باعث کاهش باروری در زنان و مردان می‌شود.

با وجود این همه تاثیرات مخرب، کار عقلانی نیست که برای لاغر شدن، سیگار مصرف کنیم. پس بیایید ارتباط بین سیگار و لاغری را فراموش کرده و به سراغ راه‌های بهتری برای لاغری برویم. اینجوری هم کاهش وزن پایداری خواهیم داشت، هم به بدن خود آسیب نمی‌زنیم.