لبنیات بهترین منبع کلسیم هستند و کلسیم اصلی ترین ماده معدنی تشکیل دهنده استخوان‌ها می‌باشد. به همین دلیل متخصصین تغذیه به مصرف روزانه مواد لبنی تأکید دارند. لبنیات اصلی‌ترین راهکار درمان پوکی استخوان با تغذیه هستند.
اما اکثر مردم به این موضوع می‌اندیشند که آیا باید مواد لبنی را در رژیم غذایی خود جای دهند یا نه؟!
این دیدگاه که افراد بالغ باید مواد لبنی را در رژیم غذایی خود جای دهند، چندان منطقی نیست.
انسان تنها موجودی است که پس از تغذیه از شیر مادر، مواد لبنی را در رژیم غذایی خود جای می دهد و شیر گونه های جانوری دیگر را مصرف می کند.
پیش از اهلی شدن حیوانات، شیر تقریبا یک ماده غذایی خوشمزه و کمیاب بود که تنها نوزادن از آن تغذیه می کردند. با این حال هنوز مشخص نیست که شکارچیان چگونه شیر حیوانات وحشی را به دست می‌آوردند.
با توجه به میزان شیر مصرفی بزرگسالان در دوره های مختلف تکامل، می توان نتیجه گرفت که انسان ها تمام کلسیم مورد نیاز بدن خود را از دیگر منابع غذایی تأمین می کردند.
اگرچه وجود لبنیات در رژیم غذایی انسان ضروری نیست اما نمی توان فواید آن برای سلامتی را انکار کرد.
این موضوع به ویژه شامل افرادی می‌شود که از سایر موادغذایی، کلسیم مورد نیاز بدن خود را دریافت نمی‌کنند.
درمان پوکی استخوان با تغذیه
پوکی استخوان یک بیماری پیشرونده است که در آن استخوان ها پوسیده می شوند و تراکم و مواد معدنی خود را در طول زمان از دست می دهند.
اسم این بیماری به درستی ماهیت آن را نشان می دهد:
پوکی استخوان = استخوان های متخلخل.
این بیماری علل مختلفی دارد و عوامل زیادی در بروز آن مؤثرند که به تغذیه مربوط نمی‌شوند، مانند؛ ورزش و هورمون ها.
پوکی استخوان در زنان و به ویژه بعد از یائسگی شایع‌تر است. این بیماری، خطر شکستگی استخوان‌ها را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد که تأثیرات منفی بر روی کیفیت زندگی افراد دارد.
اهمیت کلسیم
استخوان‌ها علاوه بر نقش ساختاری که در بدن دارند، مخازن کلسیم هستند و چندین کارکرد حیاتی در بدن دارند.
بدن میزان کلسیم خون را در یک حد مشخص، ثابت نگه می دارد. اگر بدن از رژیم غذایی کلسیم دریافت نکند، برای دیگر عملکردهای حیاتی و بقای خود، کلسیم را از استخوان‌ها استخراج می‌کند.
مقداری کلسیم از طریق ادرار دفع می‌شود. اگر بدن نتواند از طریق رژیم غذایی این میزان کلسیم از دست رفته را جبران کند، به ناچار از کلسیم استخوان‌ها استفاده می‌کند که به مرور زمان سبب کاهش تراکم استخوان‌ها می‌شود و احتمال شکستگی استخوان‌ها را افزایش می دهد.
یک باور نادرست: “پروتئین بر روی سلامت استخوان ها تأثیر منفی دارد!“
علی رغم درصد بالای کلسیم مواد لبنی، برخی بر این باورند که پروتئین زیاد مواد لبنی منجر به پوکی استخوان می‌شود. زیرا زمانی که پروتئین هضم شود، میزان اسیدیته خون افزایش پیدا می‌کند. سپس بدن به منظور خنثی کردن اسید، کلسیم را از خون استخراج می‌کند.
آنچه در بالا گفته شده مبانی نظری رژیم غذایی قلیایی _اسیدی می‌باشد. مبنای این رژیم انتخاب غذاهای قلیایی و پرهیز از غذاهای اسیدی است.
با این حال مقالات زیادی این نظریه را تأیید نمی کنند.
درصد بالا پروتئین محصولات لبنی برای بدن مفید است. مطالعات زیادی نشان می دهند که مصرف زیاد پروتئین بهبود سلامت استخوان‌ها را به همراه دارد.
مواد لبنی علاوه بر پروتئین و کلسیم سرشار از فسفر هستند. لبنیات پر چربی که از شیر گاو تغذیه شده با علف تهیه شده‌اند حاوی مقداری ویتامین k2 هستند.
پروتئین، فسفر و ویتامین k2 مواد حیاتی برای سلامت استخوان ها هستند.
مطالعات، نتایج ضد و نقضی را گزارش می دهند
تعداد اندکی از مطالعات مشاهده ای، نشان می دهند که افزایش مصرف مواد لبنی تأثیری بر روی سلامت استخوان‌ها ندارد و یا سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
این در حالیست که بسیاری از مطالعات، رابطه مشخص و مستقیمی بین مصرف زیاد پروتئین و کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان گزارش می دهند.
واقعیت این است که مطالعات مشاهده‌ای اغلب مجموعه از نتایج ضد و نقیض را ارائه می‌دهند. این نوع مطالعات به منظور پی بردن به روابط طراحی شده‌اند، نه اثبات علت و معلول.
خوشبختانه آزمایش‌های کنترل شده تصادفی (آزمایشات علمی)، واضح ترین نتیجه را ارائه دادند که در قسمت بعد به آن می‌پردازیم.
مطالعات دقیق با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف و اساسی نشان می‌دهند که لبنیات در سلامت استخوان‌های بدن تأثیر مثبت دارد.
تنها راه تعیین علت و معلول های تغذیه، اجرای یک آزمایش کنترل شده تصادفی است.
این نوع مطالعه “استاندارد طلایی” علم است.
مطالعات زیادی تأثیرات مواد لبنی و کلسیم را بر روی سلامت استخوان‌ها ارزیابی کردند. بیشتر آن‌ها به نتیجه یکسانی دست یافتند_مواد لبنی یا ذخایر کلسیم در سلامت استخوان‌ها بسیار موثرند.
- کودکی: مواد لبنی و کلسیم منجر به افزایش رشد استخوان ها می شوند.
- بزرگسالی: مواد لبنی میزان ریزش استخوان‌ها را کاهش و تراکم آن‌ها را افزایش می‌دهد.
- میانسالی: مکمل‌های کلسیم تراکم استخوان‌ها را بهبود می‌بخشد و خطر شکستگی را کاهش می‌دهد.
آزمایشات کنترل شده در رده های سنی مختلف نشان دادند که مصرف لبنیات سبب بهبود سلامت استخوان ها می شود.
شیر غنی شده با ویتامین دی در استحکام و تقویت استخوان ها بسیار موثر است.
با این حال باید در انتخاب مکمل های کلسیم دقت زیادی داشت. چراکه برخی مطالعات نشان می دهند که این مکمل ها خطر سکته های قلبی را افزایش می دهند.
بهتر است که بدن کلسیم مورد نیاز خود را از لبنیات و یا مواد غذایی چون سبزیجات برگدار و ماهی دریافت کند.
نتیجه‌گیری در مورد درمان پوکی استخوان با تغذیه
سلامت استخوان‌ها موضوع پیچیده‌ای است و فاکتورهای زیادی از سبک زندگی در آن موثرند.
کلسیم مواد لبنی یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. برای حفظ یا بهبود سلامت استخوان‌ها باید به مقدار کافی کلسیم را در رژیم غذایی خود جای داد.
در رژیم غذایی مدرن؛ محصولات لبنی، درصد بالایی از نیاز مردم به کلسیم را تأمین می‌کنند.
اگرچه می‌توان از دیگر مواد غذایی سرشار از کلسیم استفاده کرد، اما لبنیات یکی از بهترین انتخاب‌هاست.
