در زمان‌های گذشته بسیاری از کودکان به دلیل بی‌توجهی، شیطنت‌های کودکانه، بازی‌گوشی در دوران ابتدایی از درس و مدرسه کنار گذاشته می‌شدند و والدین این کودکان هرگز نمی‌دانستند که اگر با یک متخصص مشورت می کردند شرایط کودکان آن‌ها نیز به حالت عادی باز می‌گشت.
آن‌چه این کودکان را از دیگر همسالان آن‌ها متمایز می کند، یک اختلال رفتاری رشد است که امروزه به آن اختلال بیش فعالی گفته می‌شود.
بیش فعالی نوعی اختلال رفتاری رشد، اختلال در سیستم شناختی، هیجانی و کنترلی است که به اختصار به آن ADHD گفته می‌شود و بیماری پیچیده‌ای است که حدود ۱۰% از کودکان را مبتلا کرده است.
این بیماری در بین پسران شایع‌تر از دختران است و دلیل اصلی آن هنوز مشخص نشده است. علایم آن قبل از ورود به مدرسه شروع می‌شود. بعضی از والدین وقتی می‌بینند کودک آن‌ها پرتحرک هست فکر می کنند دچار بیش فعالی شده است اما باید دانست که فعالیت وجنب وجوش زیاد نشانه‌ی خوبی برای این بیماری نیست.
بیش فعالی دارای خصوصیات بارزی است که شامل کمبود توجه و تمرکز، پرتحرکی و بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی می‌شود.
غذاهایی که برای کودکان بیش فعال مفید است
تحقیقات ثابت کرده است که مغز انسان درحدود ۶%چربی دارد، از نقش اسیدهای چرب ضروری برای بدن می‌توان امگا۳ و امگا۶ رانام برد که امگا۳ برای رشد و عملکرد مغز بیشترین فایده را دارد.
وجود امگا۳ می‌تواند رفتار، حافظه و کمبودهای شخصیتی و رفتاری را در کودکان بیش فعال بهبود بخشد.
کودکانی که مبتلا به بیش فعالی هستند، سطح پایین‌تری از اسیدهای چرب را دارا میباشند که در نتیجه‌ی این کمبود مشکلات یادگیری، رفتاری و عملکرد ایمنی در آن‌ها ایجاد می‌شود.
درپسران ۶ تا۱۲ سال، علاوه بر کمبود امگا۳ مشکلات کم خوابی هم دیده شده است.
تغذیه کودکان بیش فعال
اصولا غذاهایی که بتواند بیش فعالی و عملکرد مغز این بچه‌ها را بهبود ببخشد، بعضی از دانه‌ها مانند تخم کدوتنبل، تخم آفتاب گردان، کنجد هستند. این مواد غذایی بهترین منابع تامین اسیدهای چرب امگا۶ هستند که می‌توانند با مصرف این اسید‌ها بیش فعالی را کنترل کنند.
امگا ۳
اسیدهای چرب امگا ۳ هم می‌تواند در بهبود و کنترل بیش فعالی این کودکان مفید باشد. ماهی تن، ساردین، قزل‌آلا و تخم کتان نیز حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ می‌باشد.
با مواد غذایی که شامل امگا ۳ هستند، آشنا شوید
منیزیم
تحقیقات نشان داده است با رفع کمبود منیزیم در این کودکان سطح بیش فعالی آن‌ها به میزان زیادی کاهش یافته است. غذاهایی که دارای منیزیم می‌باشد عبارتند از: غلات آسیاب شده، مغز‌ها، حبوبات و سبزیجاتی که دارای برگ‌های تیره و همچنین شیر می‌باشد.
با ۱۰ ماده‌ی غذایی که سرشار از منیزیم هستند، آشنا شوید
کلسیم
کلسیم نیز یکی از منابعی است که با تنظیم برنامه‌ی غذایی مناسب مانند شیرکم چرب، ماست، پنیر، بستنی‌هایی که با شیر تازه درست شده است و سبزیجاتی مانند کلم، برگ سبزشلغم می‌توان بیش فعالی کودکان را کنترل کرد.
روی
درتحقیقاتی که صورت گرفته است مشخص شده است که بین کمبود روی در بدن و بیش فعالی کودکان رابطهی مستقیم وجود دارد. کمبود روی درکودکان بیش فعال مشکلاتی برای آن‌ها به وجود می‌آورد که می‌توان خشونت، بی‌قراری وگریه‌های زیاد، کج‌خلقی، ناتوانی درتمرکز و نفرت را نام برد. لبنیات به میزان ۸۰٪ از روی تشکیل شده‌اند.
گوشت، جگر، غلات کامل، لوبیاها، مغز‌ها و سویا منابع خوبی برای تامین روی می‌باشد.
ویتامین‌های گروه ب
کودکان بیش فعال از کمبود ویتامین‌های گروه ب رنج می‌برند. درنتیجه رفع کمبود این گروه از ویتامین‌ها می‌تواندبهبودی قابل توجهی دراین کودکان به وجود آورد.بنابراین در رژیم غذایی این کودکان غذاهایی مانند گوشت ماهی، ارده، پسته، لوبیاها، هویج وبادام را قرارداد.
غذاهایی که برای کودکان بیش فعال مضر هستند
والدین باید بدانند که اگر تغذیه کودکان بیش فعال را تحت نظر بگیرند و از رژیم‌های غذایی موثر استفاده کنند، می‌توانند بیش‌فعالی کودکان خود را بهبود بخشند.
درحقیقت رابطهی مستقیمی بین بیش فعالی و مصرف قند‌ها وجوددارد. تاجایی که ممکن است باید سعی شود غذاهای سرخ شده را از رژیم غذایی کودکان بیش فعال حذف کرد، چون سرخ کردنی‌ها کالری بالایی دارند و این کالری‌ها هیچ ارزش غذایی ندارند و فاقد ویتامین‌ها و مواد غذایی برای بدن هستند.
در واقع وقتی غذا سرخ می‌شود، مواد مغذی غذا از بین می‌رود.
تاثیر لبنیات پرچرب در افزایش بیش فعالی
وقتی در رژیم غذایی کودکان بیش فعال از لبنیات پرچرب استفاده می‌شود، باعث افزایش رفتار آشفته در این کودکان می‌شود. بنابراین می‌توانیم از لبنیات کم چرب برای این کودکان استفاده کنیم. کودکان بیش‌فعال می‌توانند به جای مصرف شیرگاو پرچرب، از شیرسویا استفاده کنند.
شیرسویا علاوه بر این‌که کلسیم مورد نیاز بدن را تامین می‌کند، اسیدهای چرب ضروری را نیز به بدن کودک می‌رساند.
غذاهایی که دارای گلوتن میباشند
درتحقیقاتی که صورت گرفته است مشخص گردیده که ۷۰% کودکان بیش فعال معمولا به گلوتن حساسیت دارند، حساسیت به گلوتن می‌تواند روی عملکرد مغز و حافظه و برنامه‌ریزی و پروسه‌های ذهنی اثرگذار باشد. پس کودکانی که به گلوتن حساس هستند می‌توانند با قطع کردن مصرف این ماده در طول یک ماه بهبودی قابل توجهی پیدا کنند.
وجود رنگ‌های صنعتی در غذا چه ضررهایی برای کودکان بیش فعال دارد؟
به طورکلی غذاهایی که در آن‌ها از رنگ‌های مصنوعی استفاده شده است و یا میزان زیادی قند دارد و غذاهای فرآوری شده مشکلات زیادی برای کودکان بیش فعال به وجودمی‌آورد پس باید سعی شود تا جایی که امکان دارد از دادن این غذاها به این کودکان اجتناب کرد.
انواع اسنک‌ها و فست فودها، پفک، چیپس سرشار از موادنگهدارنده و رنگ‌های خوراکی صنعتی هستند و باید از برنامه‌ی غذایی کودک حذف گردد و به جای آن خوراکی‌های سالم تر و خانگی را جایگزین کرد.
استفاده از گوشت و غذاهای فرآوری شده در تغذیه کودکان بیش فعال
وقتی در غذای کودکان بیش فعال ازغذاهای فرآوری شده یا گوشت گنجانده می‌شود بیش فعالی این کودکان تشدید می‌یابد. پس بهتر است به جای این غذاها از غذاهای طبیعی و میوه‌های تازه و سبزیجات تازه استفاده کرد.
شکلات ها
وقتی کودک شکلات می‌خورد به علت وجود قند زیاد و کمبود ویتامین‌ها و موادمعدنی تحرک کودک بیشترمی‌شود و این به کودک بیش فعال آسیب می‌رساند.
آب میوه‌های صنعتی
متاسفانه امروزه در بازار نوشیدنی‌های بسته بندی شده‌ای وجود دارد که دارای قند بسیار بالایی میباشند، برای جلوگیری از تشدید علایم بیش فعالی در این کودکان باید آب و آب میوه‌های طبیعی را جایگزین نوشیدنی‌های صنعتی کرد.
نوشابه‌ها
نوشابه نیز در ردیف نوشیدنی‌هایی که دارای قند زیادی می‌باشد، قرار دارد. بنابراین والدین باید از دادن نوشابه به این کودکان خودداری کنند.
رابطهی بین رژیم غذایی و درمان بیش فعالی
سال‌ها رژیم غذایی مختلفی برای درمان بیش فعالی پیشنهاد می‌شده است که توسط دانشمندان رد می‌گردیده، اما امروزه مشخص شده است که محصولات سویا،سبزیجاتی که دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج هستند، ماهی‌هایی مثل سالمون قزل آلا، گردو، دانه‌ی کتان که در غذاها وجود دارد همان مقدار امگا۳ دارد که در مکمل‌های وایارین که توسط پزشک تجویز می‌گردد.
در واقع کودکان بیش فعال در خون‌شان بعضی از ویتامین‌ها و موادمغذی کمتری دارند و مکمل‌های کاملی برای درمان آن‌ها تجویز نمی گردد، به همین علت با قرار دادن یک رژیم غذایی متعادل که شامل غلات کامل، ماهی‌ها، گردو، بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات و همچنین کاهش مصرف شکر و غذاهای فرآوری شده و سرخ شده می‌تواند این بیماری را به طور قابل چشمگیری کنترل کند.
